La Crous glouriouso

Au noum dóu Paire, dóu Fiéu e dóu Sant Esperit.

Fraire,

Quand nous aduguèron, pichounet, dins la glèiso de nosto parròqui pèr nous bateja, lou prèire tracè sus noste front lou signe de la crous. Coume se tiro uno rego dins la terro en coutrejant, coume se courdejo pèr planta uno vigno, ansin noste front fuguè signa dóu signe de la crous, dóu signe dóu crestian.

*******

Noun se pòu  acoumença, noun se pòu acaba uno preguiero, uno messo, sènso lou signe de la crous. Noun se pòu ana pèr nòsti draio, nòsti crousiero, li cantoun de nòsti terro, noun se pòu countempla uno colo o uno auto mountagno sènso vèire li crous que nòsti paire an aubourado. Dóu brès à la glèiso, e de la glèiso au cementèri, la crous, lou signe dóu crestian, la crous nous acoumpagno touto nosto vido, de soun coumençamen à sa fin.

*******

Perqué, digas-me?

À-n-éu soulet lou signe de la crous es un Credò, un credò simple e pauret, belèu, mai un credò tant bèu! À-n-éu soulet lou signe de la crous prouclamo lou premié di mistèri de la fe, lou mistèri de la Trinita. De noste front à noste cor, d’uno espalo à l’autro dise que Diéu es Paire, Fiéu e Sant Esperit. E quand raiè l’aigo santo sus noste front, lou prèire diguè: Te bateje au noum dóu Paire, dóu Fiéu, e dóu Sant Esperit. Paraulo divino! Nous lis a dounado Jèsu éu-meme.

Lou signe de la crous prouclamo peréu lou mistèri de l’encarnacioun.

Digas-me un pau. Coume aurié pouscu faire lou Segne Jèsu pèr pourta sa crous se noun aguèsse sis espalo d’ome? Coume, se noun fuguèsse un ome, se sarié fa ajuda pèr Simoun de Cireno? Se noun fuguèsse ome au mitan dis ome?

E li crous de nòsti glèiso, de nòstis oustau, de nòsti camin, de nòsti crousiero, sarien pas, d’asard, li signe de la presènci de Diéu dins la vido dis ome? Lou signe de l’Enmanuèl, de Diéu emé nautre?

Vaqui lou mistèri de l’Encarnacioun.

Enfin lou signe de la crous rapello — coume se n’en fuguèsse de besoun — lou mistèri de la Redemcioun.

Un pouèto francés, Pau Claudel e un musician souïsse, Arthur Honegger, ami di musician dez-z-Ais en Prouvènço, faguèron ensèn un pouèmo canta, un oratorio: La Danso di Mort. Parafrasant lou proufèto, Claudel fai canta: pren un tros de bos, escréu dessus: Juda; e un autre tros de bos, escréu dessus: Efraïm. E acò fai uno crous, e m’estendrai dessus. Car noun siéu vengu pèr foundre, resoudre e divisa, mai empli!

La crous dóu Crist ei lou sauvamen universau: coume Diéu diguè à Mouïse: que li malaut alucon la serp d’aram: saran sauva, crestian regardo la crous. Lou pau que porto lou Crist es tanca dins la terro e s’enauro fin lou cèu, unissèn, enliassant la terro e lou cèu, l’ome e Diéu, Diéu e l’ome, lou sauvaire e lou pecadou. E si dous bras, estendu d’un soulèu à l’autre, abrassejon lou mounde, li pecadou, coume se Diéu li vouguèsse ensarra sus soun cor, e li teni perdouna. Sant Pau a escri: Éu qu’èro sènso pecat, Diéu, pèr nautre l’a fa pecat. E la segoundo leituro d’adematin nous rapello: Éu qu’èro dins la coundicioun divino s’ei fa óubeïssènt, enjusqu’à la mort, e à la mort sus uno crous. Vaqui perqué siés sauva, o cresènt moun fraire: Diéu, en Jèsu, s’ei leissa destruire pèr nosto mor pèr nous faire viéure, nàutri pecadou, de soun perdoun e de sa vido.

*******

Lou signe de la crous — festejan vuei laCrous Glouriouso — nous dis encaro uno causo que lou Papo Jan-Pau segound nous a demanda. Dins soun enciclico Tertio millenio adveniente: à l’arribado dóu tresen milenàri, nous counvido, en 97, 98 e 99 acountempla lou Fiéu, lou Sant Esperit e lou Paire. Cado crous, cade signe de la crous guido nòsti pas vers lou Paire, lou Fiéu, lou Sant Esperit, e nous meno, d’un jour à l’autre, à la fin dóu siècle vinten, à l’aubo dóu milenàri tresen. Jubilèu: joio, perdoun. Diéu nous dis: Vaqui: fau touto causo nouvello. Caminen, fraire, lis iue estaca à la crous. Caminen, de nosto neissènço, de noste bateja à nosto glourificacioun, en seguido dóu Crist. Que sa crous siegue noste estendard!

******

Lou signe de la crous: mai que d’un lou fan de la pouncho dóu coutèu quand entamenon lou pan (coume se voulien liga la Redemcioun à l’Éucaristìo). Tant e tant d’autre lou fan, intrant dins la glèiso, metèn la man dins l’aigo dóu benechié
(coume pèr renouva soun bateja).


Crestian: n’es gins de pichot o d’insignificant signe de la crous; n’es gins de mespresable signe de la crous: la crous, Jèsu l’a trasfigurado e sa glòri devèn la nostro! Nous lou disié la segoundo leituro: Diéu l’a auboura pèr dessus tout e i’a douna lou noum que trepasso tóuti li noum, pèr que touto lengo prouclame: Jèsu Crist es Segnour à la glòri de Diéu lou Paire!

Au noum dóu Paire, dóu Fiéu e dóu Sant Esperit. AMEN.

Chanoine Jean-Noël Roux

Homélie du dimanche 14 septembre 1997 au sanctuaire de Saint-Gens.

 

Noto:

1) Frederi Mistral dins soun pouèmo de Mirèio nous la mostro, quand dins la Crau es badanto de set, se recoumandant à Sant Gènt.

2) Dins si Memòri e Raconte, Frederi Mistral nous conto que, coume avié lou desfèci, sa maire lou vesènt tout palinèu emé de raumido de fèbre decidè de lou mena à Sant Gènt, qu’es lou patroun di febrous. E veici ço que nous conto.

3) E dins autre rode di Memòri, nous raporto la letro que reçaupè d’Aubanèu un an qu’aqueste i’èro ana (1866).

4) Lou pu vièi cantico à Sant Gènt ei dóu siècle XVI e nous conto la vido dóu Sant (mai se canto pu forço pèr aro). L’autre que sèmblo lou pu vièi après aquéu çai-subre ei lou de l’abat Carias, curat dóu Bausset de 1780 à 1801 À l’ounour de Sant Gènt, emé li coublet apoundu pèr li Mountelen. Autre cantico forço canta Patroun de nosto Prouvènço de Celerin Payan (1826-1909), ancian curat de Sant Deidié. Lis àutri cantico soun mai o mens canta, citaren encaro lou Pelerin canten Sant Gènt, d’Óugèni Imbert, lou Cant di Mountelen, d’Enri Rougnon, emai en franchimand la Marche de Pélerins dóu canounge Bernard, ancian superiour de Santo-Gardo, e darrié de la tiero Sur tes pas Saint Gens, que s’es canta à la messo dóu 17 de mai 1998, pèr la fèsto de Sant Gènt à l’Ermitage.

 
Pourtissoun

E aro veici lou debana d’aquesto obro:

D’en proumié la vido de Sant Gènt talo que nous es trasmesso pèr li cant poupulàri, li doucumen, lis escrivan e lis istourian.

D’en segound, lou culte de Sant Gènt, que despièi lou proumié roumavage di Mountelen en aquest 16 de mai 1127, dato de la mort dóu Sant, lou flot di pelerin a jamai decessa de i’ana, subre-tou lou 16 de mai, coume au mes de setèmbre. Dintre aquésti roumiéu citaren Mistral em’Aubanel. Pièi veiren qu’aquésti pelerinage an souvènt pèr toco de demanda la plueio emai la garisoun (mai-que-mai la garisoun di fèbre).

En tresenco partido, après uno efemerido de ço que toco l’ermitage, parlaren dóu pouèmo d’Agustin Boudin Lou grand Sant-Genaire; de la Counfrarié de Sant-Gènt, di Cantico à l’ounour de noste Sant, dis esvoto, acabant pièi pèr la tiero di parròqui que lou culte de Sant Gènt i’es menciouna.

Dins la quatrenco partido, evoucaren lou camin di roumiéu que vai de Mountèu à la capello de la Vau-Santo em’à la font miraclouso.

Em’acò acabaren pèr quàuqui foutougrafìo dóu roumavage dóu 16 de mai 1998.

 
Quicho-clau

Despièi 871 an que Sant Gènt ei mort, li pelerin an jamai cala de veni en roumavage sus soun cros.

Siegue de Mountèu, dóu Bausset, dis àutri de la Coumtat o de Prouvènço li roumiéu soun toujour forço noumbrous à veni venera lou Sant Patroun de la Prouvènço.

Ansin chasque an Prouvençau, Coumtadin Bóumian e Caraco... vènon à Sant Gènt.

D’efèt, la Vau-Santo es un liò de roumavage e tambèn un rode de repaus, de calamo e de pas.

Tóuti lis an, iéu emé mi gènt anan se recoumanda à Sant Gènt, mai tambèn i’anan pèr n’en faire uno vertadiero journado dins lou campèstre nostre (pauso, calamo, espacejado e passajado, culido de flour, de ferigoulo, de roumanin e de touto erbo de Sant Jan).

 

 

http://www.ribelly84.fr